Yerba Mate to napar na bazie suszu z liści i patyczków ostrokrzewu paragwajskiego. Ostrokrzew Paragwajski uprawiany jest w Ameryce Południowej, głównie w Argentynie, Brazylii, Paragwaju i Urugwaju. Moc Ostrokrzewu Paragwajskiego znali już Indianie z plemienia Guarani, zaparzali liście mate, aby usunąć zmęczenie, zyskać energię, zmniejszyć stres czy zredukować głód. Intensywny smak i aromat oraz przyjemne pobudzenie sprawia, że Yerba mate ma dziś wielu zwolenników i stała się dla nich alternatywą kawy czy herbaty.
Zalety picia Yerba Mate
Wpływ tego napoju na zdrowie człowieka jest ogromny. Susz zawiera ponad 200 różnych minerałów, mikroelementów i antyoksydantów, które działają na wiele obszarów ludzkiego ciała.
Poniżej lista najczęściej wymienianych właściwości zdrowotnych Yerby:
- polepsza samopoczucie;
- jest bogatym źródłem witamin i minerałów;
- redukuje łaknienie;
- poprawia koncentrację;
- ma działanie pobudzające;
- podnosi wytrzymałość podczas wysiłku fizycznego;
- likwiduje objawy zmęczenia;
- reguluje ciśnienie krwi;
- oczyszcza organizm z toksyn;
- wpływa pozytywnie na libido;
- obniża poziom cholesterolu;
- wpływa pozytywnie na układ nerwowy i serce;
- poprawia jędrność skóry;
- opóźnia procesy starzenia;
- poprawia przemianę materii, reguluje trawienie i stymuluje wydzielanie soku żołądkowego;
- zwiększa odporność organizmu;
Co zawiera Yerba Mate?
Skład Yerby to głównie ksantyny (kofeina, teobromina, teofilina), polifenole (kwas chlorogenowy i izomery), saponiny, witaminy (A, B1, B2, C, E), minerały, flawonoidy i niewielkie ilości olejków eterycznych. Zawartość składników w suszu jest zmienna i zależna np. od rodzaju ostrokrzewu paragwajskiego, miejsca uprawy jego nasłonecznienia, nawożenia, pory zbioru liści czy sposobu przygotowywania suszu.
Kofeina
Kofeina działa pobudzająco na korę mózgową, rozszerza naczynia wieńcowe, przyspiesza akcję serca, zwiększa ciśnienie krwi, stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, działa moczopędnie, rozkurczowo i przeciwbólowo.
Teobromina
Yerba mate zawiera średnio 0,15-0,76% (według niektórych źródeł do 0,9%) teobrominy. Substancja ta wpływa na obniżenie ciśnienia krwi z powodu rozszerzenia naczyń krwionośnych, stymuluje ośrodkowy układu nerwowy oraz układ sercowo-naczyniowy, może poprawić funkcje kognitywne, wykazuje działanie przeciwzapalne, a nawet wpływa na dobry sen. Teobromina działa rozkurczowo, zwiększa przepływ krwi w nerkach. Bywa stosowana jako środek moczopędny oraz wspierający w nadciśnieniu i niewydolności krążenia.
Polifenole
Yerba Mate ma silne właściwości antyoksydacyjne. Polifenole zawarte w naparze, głównie w postaci kwasu chlorogenowego, wymiatają z organizmu wolne rodniki, przez co wpływają na spowolnienie procesów starzenia organizmu. Mają zastosowanie w profilaktyce antynowotworowej oraz wykazują działanie antymutagenne. Polifenole mają korzystny wpływ na układ nerwowy - mogą być cennym wsparciem w profilaktyce chorób Alzheimera i Parkinsona oraz chronią neurony przed przedwczesnym obumieraniem. Dodatkowo przyczyniają się do normowania ciśnienia tętniczego i pomagają regulować poziom glukozy we krwi. Zakłada się, że suche liście yerba mate posiadają ok. 10% polifenoli - głownie w postaci kwas chlorogenowego i izomerów.
Saponiny
Saponiny substancje odpowiedzialne za smak yerba mate oraz lekkie spienienie naparu. Saponiny wykazują działanie przeciwzapalne, hamują rozwój komórek raka np. raka jelita grubego, inicjują obumieranie komórek nowotworowych. Susz yerba mate zawierają 1,2% saponin.
Witaminy
W składzie Yerba mate znajdziemy witaminę C, B12, B6,B5, B3, B2, B1, kwas foliowy.
Minerały
Napar yerba mate jest bogaty w potas, magnez i mangan, w mniejszym stopniu w siarkę, wapń i fosfor, cynk, sód, żelazo. Dzięki wysokiej zawartości potasu yerba mate obniża ciśnienie krwi, reguluje nawodnienie organizmu oraz wpływa na równowagę kwasowo - zasadową. Ponadto potas bierze udział w przemianie węglowodanów i białek w energię.
Yerba Mate czy kawa ?
Głównymi argumentami przemawiającymi za piciem Yerby jest fakt, iż w przeciwieństwie do kawy nie wypłukuje z organizmu minerałów, za to dostarcza witamin, a kofeina zawarta w naparze jest powoli uwalniana w organizmie, przez co dłużej czujemy się lepiej i mamy więcej energii.
W czym pije się Yerba Mate?
Yerba Matę parzy się w naczyniu zwanym tykwą albo matero, natomiast pije się za pomocą specjalnej rurki z sitkiem/ filtrem zwanej bombillą. Na rynku dostępnych jest wiele gotowych zestawów do picia tego drogocennego napoju.
Jak przyrządzać Yerba Mate?
Sposobów parzenia Yerba Mate jest wiele. Najważniejszym czynnikiem jest jednak temperatura wody. Poniżej najbardziej uniwersana instrukcja parzenia suszu jaką można znaleźć w Internecie.
- Napełnij naczynie maksymalnie do 3/4 wysokości.
- Zakryj naczynko dłonią i potrząśnij kilka razy. Najdrobniejsza część suszu znajdzie się wtedy na górze naczynia.
- Ustaw naczynie z suszem pod skosem.
- Zalej wodą o temperaturze 70-75 stopni.
- Pod kopczykiem w miejscu gdzie była zalewana woda umieść bombillę
- Poczekaj 2 - 3 minuty aż napar się zaparzy.
- Powstały napój można kilkukrotnie uzupełniać wodą.
- Napar można urozmaicić dodając kilka kropel soku z cytryny albo innych cytrusów.
Czy Yerba mate może zaszkodzić?
Tak. Yerba mate w nadmiarze może zaszkodzić. Ze względu na dużą zawartość kofeiny, powinny jej unikać kobiety w ciąży i w okresie laktacji, dzieci oraz osoby borykające się ze wrzodami żołądka.
Duże ilości naparu mogą przyczynić się do powstania zaburzeń rytmu serca czy wzrostu zaburzeń lękowych u niektórych osób.
Na Yerbę powinny również uważać osoby z nadciśnieniem i jaskrą. Picie tego naparu może spowodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi.
Interakcje z lekami
Nie powinno się łączyć picia naparu z poniższymi lekami:
- Amfetamina, kokaina, efedryna – ze względu na działanie silnie pobudzające
- Adenozyna
- Antybiotyki chinolowe
- Cymetydyna
- Klozapina
- Disulfiram
- Estrogeny
- Fluwoksamina
- Leki przeciwdepresyjne (IMAO)
- Pentobarbital
- Fenylopropanolamina
- Riluzole
- Teofilina
Należy również uważać na połączenie z alkoholem, nikotyną, tabletkami antykoncepcyjnymi, flukonazolem, lekami przeciwcukrzycowymi, meksyletyną i terbinafiną.
