Banany – jedz na zdrowie!

Banany zawierają wiele cennych witamin i składników mineralnych, dzięki czemu pomagają zachować zdrowie, smukłą sylwetkę i dodają energii. To jednak nie koniec ich dobroczynnego wpływu na organizm. Warto jak najczęściej sięgać po banany, ponieważ oprócz pysznego słodkiego smaku, mogą obniżyć ciśnienie krwi, poprawić samopoczucie, a nawet pozbyć się niestrawności.

Charakterystyka i pochodzenie bananowca

Banan zwyczajny to tropikalny, jadalny owoc, który zaliczany jest do jagód. Wytwarzany jest przez kilka gatunków roślin zielnych – bananowców - z rodzaju Musa.
Bananowiec dzieli się na kilkadziesiąt gatunków bylin, z których największe osiągają wysokość nawet 10 metrów i charakteryzują się zwieńczeniem z szerokich pojedynczych liści postrzępionych przez wiatr. Owocostany również są imponujących rozmiarów i mogą osiągać nawet 2 – 3 metry.
Banany to owoce ciepłolubne, uprawiane są więc przede wszystkim w strefie międzyzwrotnikowej, tj. w Afryce, obu Amerykach, Azji oraz na Pacyfiku.

Banany przeważnie osiągają wielkość od 10 do 15 cm, ale zdarzają się okazy nawet 30 – sto centymetrowe. Najpopularniejsza odmiana banana to Cavendish – powszechnie spotykana w większości sklepów.
Do głównych eksporterów bananów na świecie należy zaliczyć Ekwador, Filipiny, Kostarykę, Kolumbię oraz Gwatemalę. Z kolei do największych importerów zaliczamy Unię Europejską, Stany Zjednoczone, Japonię, Chiny oraz Rosję.

Skład i wartość odżywcza bananów

Jeden średni banan bez skórki o wadze ok. 120 g ma 116 kalorii.
Banany zawierają cenne witaminy: A, B, C, E i K i składniki mineralne: potas, magnez, fosfor, wapń, żelazo, cynk oraz mangan.
Indeks glikemiczny banana wynosi 60.

Wartość odżywcza	Zawartość w 100 gramach banana bez skórki
Wartość energetyczna	97 kcal
Białko	1 g
Tłuszcz	0,3 g
Kwasy tłuszczowe nasycone	0,12 g
Węglowodany	21,8 g
Błonnik pokarmowy	1,7 g
Woda	74,4 g
Witaminy
Witamina C	9 mg
Witamina B6	0,36 mg
Witamina E	0,1 mg
Witamina K	0,5 mg
Beta karoten	26 mg
Kwas pantotenowy	0,33 mg
Kwas foliowy	20 mcg
Minerały
Potas	395 mg
Mangan	0,42 mg
Magnez	27 mg
Fosfor	22 mg
Wapń	5 mg
Sód	1 mg
Żelazo	0,26 mg
Cynk	0,15 mg

Wartości odżywcze bananów

Właściwości zdrowotne bananów

Banany mogą obniżać ciśnienie
Dzięki dużej zawartości potasu, regularne spożywanie tych owoców działa ochronnie na układ krążenia.
Ponadto dzięki dużej ilości błonnika pokarmowego można je stosować profilaktycznie w celu zapobiegania zmianom miażdżycowym.

Banany poprawiają samopoczucie i ułatwiają zasypianie
Banany są doskonałym źródłem tryptofanu – aminokwasu, dzięki któremu organizm wytwarza serotoninę zwaną hormonem szczęścia. Ma ona pozytywny wpływ na samopoczucie, wspomaga zasypianie oraz zapewnia wysoką jakość snu.

Banany wspierają układ nerwowy
Magnez zawarty w bananie reguluje pracę mózgu, tym samym poprawia pamięć oraz wzmacnia zdolność koncentracji.

Banany wspierają odporność
Zawarte w bananch witaminy C i E zwalczają wolne rodniki, które mogą osłabiać układ immunologiczny. Z kolei występująca w owocach witamina B6 bierze udział w produkcji czerwonych krwinek oraz przeciwciał zwalczających wirusy.

Banany zwalczają biegunkę
Bardzo dojrzałe owoce – z ciemnobrązową skórką mają działanie zwalczające biegunki. Są lekkostrawne i nie obciążają chorych jelit. Mogą być doskonałym lekiem na problemy trawienne.

Banany mają właściwości prebiotyczne
Jedzenie bananów pobudza namnażanie bakterii probiotycznych mających dobroczynny wpływ na jelita. Z tego względu zaleca się włączenie ich do diety osobom w trakcie oraz po antybiotykoterapii.

Banany wspomagają regenerację organizmu
Owoce te są doskonałym źródłem energii oraz witamin i składników mineralnych. Z tego względu są zalecane pacjentom w okresie rekonwalescencji oraz osobom niedożywionym – zwłaszcza chorym na anoreksję lub pacjentom onkologicznym.

Banany dodają energii
Dzięki dużej zawartości węglowodanów, banany są doskonałym zastrzykiem energii np. po ciężkim treningu, ponieważ szybko przywracają siły. Ponadto neutralizują wolne rodniki.

Banany neutralizują zgagę
Duża zawartość skrobii w bananach może chronić wrażliwą błonę śluzową żołądka przed szkodliwymi sokami trawiennymi u osób cierpiących na refluks. Zaleca się spożywanie owoców zielonych, lekko niedojrzałych.

Banany pomagają zachować młody wygląd skóry
Zawarte w bananch witaminy C, A i E to tak zwane witaminy młodości. Są one silnymi przeciwutleniaczami i chronią skórę przed szkodliwymi wolnymi rodnikami powodującymi pojawianie się zmarszczek. Ponadto witamina C wpływa na produkcję oraz regenerację kolagenu odpowiedzialnego za elastyczność skóry.

Banany w kuchni

Banany to owoce, które najczęściej są spożywane w postaci surowej. Można jednak wykorzystać je w inny sposób. Doskonale smakują w formie pieczonej, grillowanej, jako składnik słodkich wypieków i orzeźwiających koktajli, a także dań wytrawnych.

Przepisy z bananem w roli głównej

Chlebek bananowy
Składniki:
3 duże dojrzałe banany
1,5 szklanki mąki pszennej
1/3 kostki masła
0,5 szklanki cukru
1 jajko
1 łyżeczka sody oczyszczonej
szczypta soli
bułka tarta
Przygotowanie:
Obrane banany rozgnieść widelcem, ewentualnie zblendować. Masło rozpuścić i lekko ciepłe dodać do bananów.
Jajko ubić z cukrem na puszystą, jasną pianę. Wlać do masy bananowe i wymieszać.
Przesianą mąkę wymieszać z solą oraz sodą.
Mokre składniki połączyć z suchymi i wymieszać za pomocą łyżki na gęste ciasto. Przełożyć do formy wysmarowanej masłem i posypanej bułką tartą.
Piec w 170 stopniach przez ok. 55 minut z opcją piekarnika "góra-dół". Po upieczeniu uchylić na 10 minut drzwiczki piekarnika i dopiero po tym czasie wyciągnąć chlebek.

Placki bananowe
Składniki:
0,5 szklanki kaszy manny
0,5 szklanki mleka
1 jajko
1 bardzo dojrzały banan (najlepiej z ciemną skórką)
0,5 łyżeczki sody
Przygotowanie:
Kaszkę mannę zalać mlekiem i odstawić na 15-20 minut. Po tym czasie dodać resztę składników i wszystko razem zblendować. Smażyć małe placki na patelni na złoty kolor. Podawać z ulubionym dżemem (zalecany z czarnej porzeczki).

Koktajl bananowy
Składniki:
2 banany
1 szklanka soku jabłkowego
1 szklanka jogurtu naturalnego
3 łyżki soku z cytryny
Przygotowanie:
Banany dokładnie zblendować z sokiem jabkowym. Dodać jogurt oraz sok z cytryny i wymieszać łyżką. Spożywać od razu po przygotowaniu.

Banany w kosmetyce

Dzięki zawartości cennych składników banany mogą działać dobroczynnie na wygląd skóry i włosów.
Za pomocą domowej maseczki zrobionej z rozgniecionych bananów, olejku migdałowego oraz żółtka jaja skóra będzie nawilżona oraz odprężona.
Zblendowane banany lub pozostała po ich zjedzeniu skórka nałożona na mokre włosy w postaci maseczki może zdziałać wiele dobrego dla zniszczonych i przesuszonych włosów.

Czy banany pomagają schudnąć?

Pomimo stosunkowo wysokiej kaloryczności bananów – 89 kcal w 100 g – uważa się, że mogą one wspomóc walkę z nadmiernymi kilogramami. Dzieje się tak, ponieważ zawarte w nich kalorie są zdrowe, ale należy spożywać je z umiarem.
Zawarty w bananch tryptofan bierze także udział w prawidłowym regulowaniu przemiany materii oraz wpływa na obniżenie łaknienia.
Zawarty w bananach błonnik powoduje długotrwałe uczucie sytości, natomiast witamina B6 i mangan usprawniają procesy trawienne.

Zastosowanie skórki od banana

Nie tylko miąższ banana wykazuje cenne właściwości, ale również skórka może być przydatna. Za pomocą enzymów w niej zawartch można pozbyć się kurzajek oraz złagodzić ukąszenia komarów.
Skórka od banana jest źródłem witamin A, D i E oraz potasu. Można ją więc wykorzystać do produkcji w pełni naturalnego nawilżającego kremu do twarzy.
Ponadto skórkę od banana można wykorzystać do wybielania zębów. W tym celu należy pocierać uzębienie wewnętrzną częścią obierki.
Skórka od banana może być również wykorzystana np. do polerowania srebra oraz jako składnik kompostu do nawożenia roślin.

Jakie banany kupować i jak je przechowywać?

Zaleca się kupowanie i spożywanie zielonych, niedojrzałych bananów. Jedzenie żółtych i w pełni dojrzałych owoców zalecane jest osobom, które potrzebują szybkiego zastrzyku energii.
Przed spożyciem banana należy umyć, aby pozbyć się środków chemicznych, którymi owoce są spryskiwane podczas transportu, aby dłużej zachowały świeżość.
Najlepiej przechowywać je w miejscach zacienionych i chłodnych, ale z dostępem do świeżego powietrza.
W celu przedłużenia świeżości owoców, można owinąć ich końcówkę folią spożywczą.

Przeciwwskazania

Banany nie są wskazane dla diabetyków, ponieważ zawierają dużo cukrów prostych i mają wysoki indeks glikemiczny.