Witamina A – na co wpływa i gdzie można ją znaleźć?

 

Witamina A to grupa związków, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Ponieważ człowiek nie jest w stanie zsyntetyzować jej samodzielnie, musi dostarczyć ją wraz z pożywieniem w odpowiedniej ilości. Odpowiada za prawidłowe widzenie i pełni wiele innych istotnych funkcji. Dowiedz się, jaki jest wpływ tej witaminy na zdrowie, oraz w których produktach żywnościowych można ją znaleźć.

Witamina A – właściwości i działanie

Prowitamina A jest silnym antyoksydantem, który chroni człowieka przed negatywnymi skutkami oddziaływania promieniowania UV. Wpływa pozytywnie na układ nerwowy i immunologiczny oraz zmniejsza ryzyko występowania chorób wzroku, takich jak zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej. Witamina A pośrednio bierze udział w prawidłowej ekspresji genów1. Związana jest także z rozwojem układu kostnego, krążenia i nerwowego. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie komórek rozrodczych i bierze udział w procesach krwiotwórczych.

Witamina A na twarz i piękną skórę

Omawiany związek jest znany także jako witamina młodości – nie bez powodu. Witaminę A stosuje się w kremach dla skór wrażliwych, suchych i starzejących się, ponieważ sprzyja ona wytwarzaniu kolagenu i elastyny, które są odpowiedzialne za jędrność, sprężystość i zdrowy wygląd skóry. Oprócz tego witamina A wspiera wytwarzanie się białek, z których składa się naskórek2. Przyspiesza zatem procesy regeneracyjne przebiegające na jego powierzchni i działa normalizująco. Z powodzeniem może być stosowana także w przypadku schorzeń skóry takich jak egzema, atopowe zapalenie skóry czy łojotok.

Niedobór witaminy A

Skutki niedoboru witaminy A mogą być bardzo przykre dla osób w każdym wieku. Pojawiają się wtedy, kiedy w spożywanych pokarmach nie znajduje się jej odpowiednia ilość, kiedy dochodzi do zaburzeń wchłaniania lub wątroba została uszkodzona3. Często zdarza się, że jej niedobór jest przyczyną kurzej ślepoty nazywanej również ślepotą zmierzchową. Objaw ten polega na tym, że chory nie widzi dobrze po zmierzchu. Symptom ten jest powodem dyskomfortu pacjentów, a także wypadków drogowych po zmroku.
Oprócz tego w niedoborach witaminy A może dochodzić do zapalenia spojówek, uszkodzeń rogówki, a nawet utraty wzroku w skrajnych przypadkach. Niewystarczające pokrycie zapotrzebowania organizmu na witaminę A prowadzi także do osłabienia włosów, skóry, paznokci i odporności. U dzieci może spowodować opóźniony rozwój i zahamowanie wzrastania, a u osób dorosłych najczęściej dochodzi do zaburzeń płodności.

Nadmiar witaminy A

Nadmiar witaminy A jest tak samo groźny, jak jej niedobory. Pierwszym symptomem jest osłabienie skóry, włosów i paznokci. Stają się one wówczas przesuszone, łamliwe i rozpoczyna się proces nadmiernego, przyspieszonego rogowacenia naskórka. Mogą pojawić się również objawy, takie jak: osłabienie, zawroty głowy, wymioty, bóle mięśni i kości, omdlenia oraz zabarwienie skóry na żółto-pomarańczowy kolor. U kobiet ciężarnych nadmiar witaminy A prowadzi do uszkodzeń płodu4.

Witamina A – w czym?

Witamina A występuje naturalnie zarówno w produktach roślinnych, jak i zwierzęcych. Jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, zatem warto szukać jej i spożywać ją w ich towarzystwie.

Witaminę A można znaleźć między innymi w:

• rybach – tuńczyk, łosoś, śledź;
• mięsie – np. wątróbka i podroby zwierzęce;
• nabiale – jajka, mleko i przetwory mleczne (maślanki oraz jogurty);
• roślinach – szpinak, dynia, jarmuż, czereśnie, wiśnie, śliwki, morele, ziemniaki, marchew.

Witamina A – suplementacja

Intensywną suplementację witaminy A wprowadza się u osób cierpiących na kurzą ślepotę, która może być wywołana jej niedoborem. Stosować witaminę A warto, szczególnie jeśli mamy do czynienia z zaburzeniami wchłaniania np. przy chorobach układu pokarmowego, lub gdy spożywamy zbyt mało produktów bogatych w te związki. Taką chęć zawsze warto przedyskutować z lekarzem lub wykonać wcześniej niezbędne badania kontrolne.