Lecznicza moc żurawiny

Żurawina to produkt zaliczany do żywności funkcjonalnej określanej mianem superfoods. Ma ona szerokie zastosowanie prozdrowotne: doskanale pomaga na dolegliwości ze strony układu moczowego, łagodzi wrzody żołądka, ma działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwzapalne, a nawet wykazuje działanie antynowotworowe. Żurawina jest bogactwem witamin, związków mineralnych oraz przeciwutleniaczy: antyoksydantów, polifenoli i flawonoidów. Można ją spożywać na surowo, w postaci suszonej, jako sok, herbatę oraz w tabletkach.

Chrakterystyka żurawiny

Żurawina amerykańska (z łac. Vaccinium macrocarpon), znana również jako borówka wielkożurawinowa lub żurawina wielkoowocowa to wieloletnia, zimozielona krzewinka o niewielkich rozmiarach. Naturalnie występuje na bagnistych, torfowych i wilgotnych terenach północno – wschodniej Ameryki.
W Polsce naturalnie występującymi odmianami żurawiny są żurawina błotna oraz drobnolistna.
Krzew żurawiny osiąga wysokość do 2 metrów, a jego pędy szybko się rozrastają, tworząc kobierzec.
Żurawina amerykańska kwitnie od maja do sierpnia, a jej kwiaty są barwy różowej lub jasnopurpurowej i rosną w zwartych kiściach.
Owoce żurawiny to niewielkie ciemnoczerwone jagody o kwaśnym smaku. Dojrzewają one od czerwca do września i można je zbierać przez całą zimę.
Żurawina amerykańska jest uprawiana też na plantacjach, które występują głównie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii oraz Holandii.
Najpopularniejsze odmiany żurawiny wielkoowocowej to: Wilcox, Smack, Pilgrim, Mc Farlin, Langlois, Hamilton, Early Black.

Wartość odżywcza żurawiny

Świeże owoce żurawiny zawierają tylko 46 kcal w 100 gramach oraz dużą ilość cennych witamin i składników mineralnych: witamina C, A, B6, E i K, tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy oraz wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód i cynk.
W postaci suszonej to już 308 kalorii i nieco mniej cennych składników odżywczych.

Wartość odżywcza	Zawartość w 100 g świeżej (suszonej) żurawiny
Wartość energetyczna	46 (308) kcal
Białko	0,46 (0,17) g
Tłuszcz	0.13 (1.09) g
Węglowodany	11,97 (82,80) g
Błonnik	3,6 (5,3) g
Witamina C	14 (0,2) mg
Tiamina	0,012 (0,013) mg
Ryboflawina	0,020 (0,28) mg
Niacyna	0,101 (0,548) mg
Witamina B6	0,57 (0,038) mg
Kwas foliowy	1 (0) mcg
Witamina A	63 (46) IU
Witamina E	1,32 (2,10) mg
Witamina K	5 (7,6) mcg
Wapń	8 (9) mg
Żelazo	0,23 (0,39) mg
Magnez	6 (4) mg
Fosfor	11 (8) mg
Potas	80 (49) mg
Sód	2 (5) mg
Cynk	0,09 (0,10) mg

Tab. 1 Wartości odżywcze żurawiny

Zdrowotne właściwości żurawiny

Zwalcza oraz zapobiega infekcjom ze strony dróg moczowych – związki aktywne zawarte w żurawinie rozpuszczają bakterie odpowiedzialne za zapalenie pęcherza moczowego. Uważa się, że spożywanie żurawiny może również zapobiegać kamicy ukladu moczowego.

Zapobiega awitaminozie – żurawina jest bogactwem licznych witamin i składników mineralnych.

Pomaga zachować zdrowe dziąsła – zawarte w owocach żurawiny związki aktywne zapobiegają przyleganiu płytki nazębnej do powierzchni zębów, tym samym zmniejszając ilość bakterii i zarazków w jamie ustnej.

Zapobiega chorobom układu sercowo – naczyniowego – polifenole zawarte w borówce wielkożurawinowej zapobiegają twardnieniu tętnic, zmniejszają ryzyko zachorowania na miażdżycę i nadciśnienie.

Pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu – zawarte w żurawinie proantycyjanidy zmniejszają stężenie złego cholesterolu (LDL) i jednocześnie zwiększają poziom dobrego cholesterolu (HDL).

Zapobiega powstawaniu wrzodów żołądka – zawarte w żurawinie związki polifenolowe zapobiegają przyleganiu bakterii Helicobacter Pylori do błony śluzowej żołądka, tym samym znacznie łagodząc lub całkowicie lecząc chorobę wrzodową.

Działa przeciwbakteryjnie – owoce żurawiny mogą wspomagać leczenie bakteryjnych infekcji górnych dróg oddechowych np. anginy.

Działa przeciwgrzybicznie i przeciwzapalnie - dzięki zawartości kemferolu i kwercetyny.

Działa przeciwwirusowo – żurawina doskonale wspomaga leczenie infekcji wirusowych – przeziębienia i grypy.

Wykazuje działanie przeciwnowotworowe – aktualnie prowadzone są badania nad wpływem żurawiny na spowolnienie wzrostu komórek rakowych, a nawet na ich niszczenie. Dotychczasowe wnioski są niezwykle obiecujące.

Działa wzmacniająco na wzrok – powodują to flawonoidy zawarte w owocach żurawiny.

Wspomaga leczenie alergii – kwercetyna występująca w owocach żurawiny wykazuje działanie przeciwalergiczne.

Działa oczyszczająco na wątrobę – dzięki dużej zawartości witaminy C i błonnika żurawina wspomaga procesy trawienne organizmu. Z kolei zawartość antocyjanów chroni wątrobę przed działaniem wolnych rodników oraz niszczącym wpływem toksyn.

Pomaga obniżyć poziom cukru we krwi – owoce żurawiny zawierają dużo błonnika, który może obniżać poziom glukozy we krwi oraz spowalnia jej wchłanianie. Spożywanie żurawiny działa też pobudzająco na trzustkę, która odpowiada za produkcję insuliny.

Łagodzi dolegliwości reumatyczne - zawarte w żurawinie proantycyjanidy mogą zwiększać elastyczność stawów.

Wykazuje działanie antyoksydacyjne – dzięki wysokiej zawartości flawonoidów, w szczególności kwercetyny i myricetyny oraz neutralizowaniu wolnych rodników opóźnia procesy starzenia organizmu.

Żurawina w tabletkach

Żurawina jest dostępna w postaci świeżej, suszonej, jako sok, herbata lub ekstrakt w tabletkach. Do tabletek z żurawiną często są dodawane inne składniki np. ekstrakt z pokrzywy lub pietruszki. Najlepsze jakościowo są te produkty, w których wystepuje największa zawartość ekstraktu z żurawiny i proantycyjanidyn w jednej tabletce. Są to suplementy stosowane w zakażeniach pęcherza i dróg moczowych.

Żurawina w kuchni

Owoce żurawiny znajdują szerokie zastosowanie w kuchni. Można wykorzystać je w postaci świeżej, suszonej oraz przetworzone na sok.
Żurawina ma słodko-kwaśny smak, który doskonale komponuje sie zarówno z daniami wytrawnymi, jak i z deserami.
Konfiturę lub galaretkę z żurawiny najczęściej podaje się do dań mięsnych, zwłaszcza z drobiem, wieprzowiną oraz dziczyzną. Bardzo popularnym daniem w Stanach Zjednoczonych jest pieczony indyk z sosem żurawinowym przygotowywany na Święto Dziękczynienia.
Żurawina dobrze smakuje również ze śledziem, makrelą, a także z kozimi serami i oscypkiem.
Suszoną żurawinę można dodać do kaszy kuskus, gryczanej albo jęczmiennej.
Owoce żurawiny, szczególnie suszone mogą byc świetnym dodatkiem do ciast, ciasteczek, pieczywa czy deserów.
Żurawina jest również doskonałym składnikiem rozgrzewających herbat, a także dodających energii koktajli i smoothie.

Żurawina w kosmetyce

Dzięki bogactwu witamin i składników odżywczych, wyciąg z żurawiny jest doskonałym składnikiem kosmetyków do skóry trądzikowej, ponieważ wykazuje działanie bakteriobójcze, łagodzące podrażnienia i wzmacniające naczynia krwionośne. Ponadto zmniejsza wydzielanie sebum i reguluje pracę gruczołów łojowych, a więc kosmetyki z jej dodatkiem będą idealne dla osób z tłustą cerą.
Producenci kosmetyków dodają olej żurawinowy do szamponów i odżywek do włosów. Przeznaczone są one do włosów matowych oraz suchych. Doskonale je nawilżają i ułatwiają rozczesywanie.

Przeciwwskazania

Owoców żurawiny nie powinny stosować osoby zażywające leki na krzepliwość krwi, ponieważ może ona wzmocnić krwawienie. Ponadto nie jest wskazany pacjentom po operacji wszczepienia protezy zastawki, a także niemowlętom i małym dzieciom. Żurawina suszona oraz w postaci soku nie jest zalecana osobom chorującym na cukrzycę ze względu na wysoki indeks glikemiczny.

 

 

_{https://www.czytelniamedyczna.pl/2384,charakterystyka-botaniczna-sklad-chemiczny-i-wlasciwosci-biologiczne-owocow-zura.html}