Pulsoksymetr – jak działa i jaki wybrać?
Pulsoksymetr jest urządzeniem, które przeznaczone jest do pomiaru saturacji. Standardowo mierzy nasycenie krwi tlenem, ale często jest wzbogacone także o możliwość pomiaru pulsu. Przydaje się w wielu sytuacjach życia codziennego, nawet w momencie, w którym jesteśmy całkowicie zdrowi i nie spodziewamy się żadnych problematycznych zdarzeń. Dowiedz się, czym jest pulsoksymetr i jak wybrać najlepszy.
Zastosowanie pulsoksymetrów
Pulsoksymetry znalazły bardzo szerokie zastosowanie w karetkach i placówkach medycznych takich jak szpitale, ale wiele osób stosuje je także w domu. Przeważnie dostępne są do użytku podczas rozmaitych zawodów i wydarzeń sportowych. Pulsoksymetry rozpowszechniły się w czasie pandemii COVID-19, ponieważ osoby przechodzące wirusa, narażone są na nieświadome niedotlenienie. U niektórych niedotlenionych osób charakterystyczne jest jedynie zmęczenie, bóle głowy czy duszności. Urządzenia te nie są drogie, są bardzo proste w stosowaniu, a wyświetlane przez nie wyniki bardzo łatwo odczytać.
Rodzaje pulsoksymetrów
Przeważnie pulsoksymetry występują w formie niewielkich kieszonek zakładanych na palec. Ich stosowanie jest całkowicie bezbolesne i nie wymaga żadnych nakłuć. W przypadku noworodków szpitale wyposażone są w te urządzenia w formie opasek zakładanych na rękę. Osobom dorosłym niejednokrotnie zakłada się pulsoksymetr na ucho. Zdarzają się również modele, które można stosować na płatek nosa lub stopy. Urządzenia szpitalne mają przeważnie dodatkowe funkcje względem tych, które stosujemy w domu.
Kto powinien zakupić pulsoksymetr?
Urządzenie mierzące saturację, a także inne parametry życiowe warto kupić, jeśli w danym miejscu zamieszkania przebywa osoba cierpiąca na schorzenia układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia krążenia, problemy z ciśnieniem. Powinno być obowiązkowym elementem wyposażenia wszystkich osób starszych oraz tych, które cierpią na choroby przewlekłe. Zawsze znajduje się w gabinetach medycznych, na salach operacyjnych, intensywnej terapii i w innych placówkach, gdzie mogą przebywać osoby schorowane lub w wieku senioralnym.
Jak wykonywać i odczytywać pomiary?
Pomiary pulsoksymetrem należy wykonywać w temperaturze pokojowej, zakładając go na palec wskazujący lub środkowy. Paznokieć powinien znajdować się po tej samej stronie co wyświetlacz urządzenia, najlepiej, żeby nie był pomalowany. Po upływie określonej ilości czasu pomiar jest gotowy do odczytania. Odpowiedni poziom nasycenia krwi tlenem waha się w przedziale od 95% do 99%. Zazwyczaj urządzenia mają dokładność pomiędzy 2-5%.
Większe nieprawidłowości w pomiarach z pulsoksymetru mogą być sygnałem poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu, w tym niewydolności serca czy układu krążenia. Jeżeli urządzenie informuje o wyniku niższym niż 94%, warto skonsultować się z lekarzem. Poniżej 90% należy wezwać karetkę pogotowia, szczególnie jeśli mamy pewność, że urządzenie podało prawidłowy wynik. W przypadku odczytów poniżej 70% urządzenie może być niedokładne.
Jaki pulsoksymetr wybrać?
Najpopularniejszymi i najchętniej kupowanymi pulsoksymetrami są modele napalcowe, które można zawsze mieć przy sobie. Są bardzo uniwersalne, ponieważ sprawdzają się zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci. Jeśli chcemy mierzyć poziom saturacji u noworodków, najprawdopodobniej będzie trzeba zaopatrzyć się w urządzenie im dedykowane. Na szczęście różne rodzaje tego typu urządzeń są wyjątkowo łatwo dostępne. W przypadku pulsoksymetrów w różnych przedziałach cenowych można oczekiwać między innymi:
- czytelnych, dużych i kolorowych wyświetlaczy,
- dodatkowego graficznego przedstawienia wyników,
- informacji o poziomie baterii,
- możliwości stosowania w czasie ruchu,
- pomiarów pulsu oraz saturacji.
Istotnym parametrem, na który należy zwrócić uwagę, jest możliwy zakres błędu, który dobrze, jeśli nie przekracza 2%. Warto także sprawdzić wymiary oraz wagę urządzenia wraz z bateriami, zadbać o obecność pokrowca i certyfikatu medycznego.
Pulsoksymetr samodzielny czy w smartwatchu?
Wiele osób uważa, że nie potrzebuje osobnego pulsoksymetru, ponieważ dysponuje smartwatchem, który również może mierzyć saturację i puls. Warto jednak pamiętać o tym, że zegarki elektroniczne nie są klasyfikowane jako sprzęt medyczny i wcale nie muszą podawać dokładnych pomiarów. Przed zakupem pulsoksymetru można sprawdzić, czy posiada on któryś z następujących certyfikatów – CE 0123, CE 0197, CE 0483. Również telefony komórkowe są obecnie często wyposażone w pulsoksymetry, o czym zapewne większość ich użytkowników nie wie.