Choroba afektywna dwubiegunowa – jak rozpoznać, czym się charakteryzuje?
W świecie nastawionym na szybkie tempo życia, pełnym stresu i czynników wpływających negatywnie na stan emocjonalny i psychiczny, wiele osób cierpi z powodu różnych zaburzeń. Należy do nich m.in. choroba afektywna dwubiegunowa (w skrócie ChAD). Z dolegliwością tą zmaga się około 1% populacji Polski. Jak definiuje się dwubiegunowość? Jakie są jej objawy i jak wiele ma wspólnego z depresją? Przeczytaj nasz artykuł i znajdź odpowiedzi na te pytania!
Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
To rodzaj zaburzenia psychicznego powodującego ekstremalne wahania nastroju. Cierpiąca na nie osoba płynnie i nagle przechodzi ze stanów euforycznych (tzw. manii) do depresji, przejawiającej się uczuciem zmęczenia i dojmującego smutku. Definicja ChAD zmieniała się na przestrzeni lat, jednak na podstawie badań psychologów i psychiatrów wyodrębniono różne typy choroby afektywnej dwubiegunowej, w tym:
- typ I, w którym występują epizody depresyjne i pełnoobjawowe manie; zazwyczaj są one bardzo silne i mogą wymagać zatrzymania chorego w szpitalu,
- typ II, w którym objawami są epizody depresji i hipomanie, jak nazywa się manie o mniejszej intensywności; w przeciwieństwie do typu I nie wymaga leczenia szpitalnego i w mniejszym stopniu oddziałuje na codzienne funkcjonowanie chorego,
- z szybką zmianą faz, co oznacza, że występują częste zmiany nastroju, w tym co najmniej cztery epizody depresji, manii lub hipomanii w ciągu roku; bardzo często chory zmaga się także z innymi dolegliwościami natury psychicznej oraz somatycznymi,
- cyklotymiczny, w którym pojawiają się łagodne objawy stanów depresyjnych i hipomanii o długości minimum dwóch lat.
Jak dostrzec symptomy tej choroby?
Jak wspomnieliśmy, dwubiegunowość ma różne objawy. Chorobę dzieli się na fazy, w jakich może znajdować się dana osoba. Wyróżnia się trzy stadia: manii, depresji i remisji.
Faza manii
Chory znajdujący się w tym stanie czuje dużą ekscytację, cechuje się hiperaktywnością, a także wysoką pewnością siebie. Dodatkowo występują epizody deprywacji snu (czyli jego niedoboru). Często działa też pod wpływem impulsów, nie bacząc na konsekwencje swojego działania.
Faza depresji
Osoba z ChAD w tym stadium popada w smutek i beznadzieję. Depresja dwubiegunowa wywołuje odczuwanie braku chęci i sensu życia. Do tego pojawiają się problemy ze snem, koncentracją, a także zaburzenia odżywiania. Drastycznie spada również poczucie pewności siebie. Ponadto mogą pojawić się objawy wskazujące na autoagresję, a nawet zamiar popełnienia samobójstwa.
Faza remisji
Chorujący na dwubiegunowość nie odczuwa żadnych symptomów choroby lub są one bardzo słabe. Należy pamiętać jednak, że to najczęściej stan przejściowy.
Jak rozpoznaje się chorobę afektywną dwubiegunową?
Podejrzenie występowania tej dolegliwości wymaga kontaktu z psychiatrą, który przeprowadzi wywiad z pacjentem i jego bliskimi. Dodatkowo osoba diagnozowana będzie musiała wykonać określone testy i wypełnić kwestionariusze, pozwalające ocenić nasilenie i częstotliwość poszczególnych faz. Jeśli lekarz potwierdzi u chorego jeden z ww. epizodów (lub też mieszany) albo z wywiadu i formularza wyniknie, że w przeszłości pacjenta występowały różne stadia (co ważne – niewywołane żadnymi substancjami psychoaktywnymi czy zaburzeniami organicznymi), wówczas, wciąż na podstawie objawów, stwierdza się chorobę afektywną dwubiegunową.
Warto sięgnąć po profesjonalną pomoc
Obecna wiedza medyczna nie daje możliwości wyleczenia ChAD, co nie znaczy, że należy ją zaniedbywać. Prawidłowe połączenie leczenia farmakologicznego z psychoterapią może złagodzić jej objawy (w tym momenty depresji) i skutecznie wydłużać okresy remisji, co stanowi pożądany stan w tym przypadku. Jeśli zaś jesteś w trakcie leczenia dwubiegunowości i chciałbyś dowiedzieć się więcej o stosowanych lekach, skontaktuj się z farmaceutą lub lekarzem.