Jęczmień na oku czy pod okiem – jak się go pozbyć?
Jęczmień na oku jest powszechnym określeniem guzka zapalnego, który jest objawem ostrego, miejscowego zapalenia. Występuje on w postaci białej, twardej grudki, powodującej obrzęk, swędzenie i pieczenie. Jęczmień na oku powoduje dyskomfort, utrudnia widzenie i uniemożliwia zrobienie makijażu.
Jak powstaje jęczmień pod okiem i na oku?
Przyczyną pojawienia się jęczmienia są gronkowce oraz patogeny. Jęczmień pod okiem, czyli jęczmień zewnętrzny pojawia się na gruczole rzęskowym Molla albo łojowym Zeissa na skutek zablokowania ujścia gruczołów. Jęczmień wewnętrzny, który pojawia się pod powieką i w kącikach oczu, powoduje dużo większy dyskomfort niż jęczmień zewnętrzny. Pojawia się jako objaw zakażenia gruczołu tarczkowego Meiboma, a blokujące odpływ wydzieliny wywołują stany zapalne, które prowadzą do wtórnych zakażeń.
Czynniki prowokujące powstawanie jęczmienia w oku
Istnieją pewne zachowania, które sprzyjają przenikaniu drobnoustrojów do ujścia gruczołów. Należy do nich brak odpowiedniej dbałości o higienę, przecieranie oczu brudnymi dłońmi, wkładanie lub wyciąganie soczewek kontaktowych brudnymi rękami, niedokładne zmywanie kosmetyków do makijażu czy nawet źle dobrane kosmetyki, które podrażniają oczy.
Choroby skóry, które sprzyjają pojawieniu się jęczmienia na oku
Również niektóre choroby skóry mogą sprzyjać częstemu pojawianiu się guzków na powiekach. Problem ten dotyka osób borykających się z łojotokowym zapaleniem skóry, alergiami obejmującymi oczy, trądzikiem różowatym, zapaleniem gruczołów łojowych (Meiboma), niedoborami odporności czy nieleczoną cukrzycą. Jęczmień pojawia się częściej także u osób z jasną karnacją i w starszym wieku.
Jęczmień a gradówka na oku – jak odróżnić?
Gradówka to określenie opisujące miejscowy, przewlekły stan zapalny gruczołów łojowych (Meiboma), który pojawia się w tarczkach powiek. Jest efektem zablokowania ujścia gruczołów, co prowadzi do nagromadzenia się złogów wydzieliny i powstania stanu zapalnego. Z początku gradówka przypomina z wyglądu jęczmień, często też jest jego powikłaniem. Gradówka na oku od jęczmienia różni się jednak tym, że nie znika po kilku dniach. Jęczmień zwykle w ciągu tygodnia pęka i uwalnia zgromadzoną w nim wydzielinę, następnie zasycha, a po kilku dniach znika. Gradówka nie jest również wrażliwa na dotyk i nie boli, natomiast jęczmień jest mocno dokuczliwy. Gradówkę należy skonsultować z lekarzem okulistą.
Jak szybko pozbyć się jęczmienia z oka?
Stosując kilka bezpiecznych metod, można wspomóc proces znikania jęczmienia. Najskuteczniejszym sposobem będą rozgrzewające, suche okłady. Można je zrobić za pomocą:
- wypełnionych wodą kompresów;
- ciepłych, szklanych pojemników;
- ogrzanej łyżeczki;
- ugotowanego na twardo, nieobranego, ciepłego jajka;
- kamienia do ciepłego masażu używanego w SPA.
Należy jednak pamiętać, że bez względu na to, co przykładasz do powieki, musi to być przedmiot starannie umyty i w takiej temperaturze, aby nie poparzyć oka. Okłady należy nakładać na oko 3-4 razy dziennie, na 10 minut, co pozwoli szybciej zlikwidować jęczmień na oku. Domowe sposoby obejmują także delikatny masaż — górnej powieki z góry do dołu, dolnej z dołu do góry. Uważajmy na zbyt mocne tarcie, które może doprowadzić do zaostrzenia stanu zapalnego. Można wspomóc się także dostępnymi bez recepty maściami na jęczmień, które zmniejszą odczuwalność stanu zapalnego. Kiedy borykamy się z jęczmieniem, musimy zrezygnować z makijażu oczu i noszenia soczewek kontaktowych.
Profilaktyka w przypadku jęczmienia
Aby zapobiegać powstawaniu jęczmienia pod okiem lub tuż nad nim, należy pamiętać o odpowiedniej trosce o higienę. Dlaczego? Ponieważ przecieranie oczu brudnymi rękami czy zakładanie soczewek kontaktowych bez uprzedniego umycia rąk, należą do czynników prowokujących pojawienie się dokuczliwego schorzenia. Niedokładne zmywanie lub złe dobranie kosmetyków również może doprowadzić do podrażnień oczu.
Choroby skóry, które sprzyjają pojawieniu się jęczmienia na oku
Na nawracające problemy z jęczmieniem często skarżą się pacjenci z chorobami skóry. Najpopularniejsze dolegliwości, które sprzyjają powstawaniu jęczmienia to:
- łojotokowe zapalenie skóry;
- alergie;
- niedobory odporności;
- trądzik różowaty;
- zapalenie gruczołów łojowych;
- nieleczona cukrzyca.
Większe skłonności do pojawienia się jęczmienia mają także osoby w starszym wieku i posiadające jasną karnację.
Kiedy jęczmień powinien zobaczyć okulista?
W sytuacji, kiedy mimo masaży i okładów, jęczmień po tygodniu wciąż nie znika lub pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak gorączka, zaburzenia widzenia, duża opuchlizna powieki, wypadanie rzęs czy zgrubienie powieki, należy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Okulista zazwyczaj zaleca maści lub krople z antybiotykiem. Najważniejsze jest, aby nigdy samemu nie wyciskać i nie przekłuwać ropnia, ponieważ grozi to uszkodzeniem gałki ocznej, rozsianiem drobnoustrojów i zaostrzeniem stanu zapalnego.
Czy jęczmieniem można się zarazić?
Jęczmień jest to choroba wywoływana przez bakterie i jak w każdym innym przypadku choroby bakteryjnej, mogą się nią zarazić osoby z bliskiego otoczenia chorego, szczególnie jeśli nieprzestrzegane są zasady prawidłowej higieny. Należy unikać dzielenia pościeli, poduszek, narzut, ręczników i kosmetyków z osobą zakażoną.
Złota obrączka na jęczmień na oku — prawda czy fałsz?
Od lat na świecie panuje przekonanie, że złota obrączka jest najskuteczniejszym lekarstwem na jęczmień. Jednak skuteczność takiego zabiegu wcale nie polega na leczniczych właściwościach złota, a jedynie na delikatnym pocieraniu. Proces pocierania zwiększa przepływ krwi, co sprzyja odblokowaniu ujścia gruczołów, dzięki czemu jęczmień zaczyna znikać.
Bibliografia:
K. Antoniak, Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku, 2009.
P. Kuszyński, Leki oczne i schorzenia okulistyczne. Zasady leczenia, receptura i suplementacja, Wydawnictwo Farmaceutyczne, 2020.