Dżuma – przebieg choroby, leczenie
Schorzenia zakaźne powodowane przez czynniki mikrobiologiczne towarzyszą ludzkości od zawsze. Do najniebezpieczniejszych zaliczana jest dżuma. Choroba ta w XIV wieku doprowadziła do wyludnienia Europy i do dziś jest opisywana jako najstraszniejsza zaraza w dziejach ludzkości. Czy czarna śmierć nadal stanowi tak duże zagrożenie dla człowieka? Jakie są objawy dżumy i jak można się nią zarazić? Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu, sprawdź.
Czym dokładnie jest dżuma i co ją wywołuje?
Ta ostra choroba zakaźna jest wywoływana przez gram-ujemną bakterię o nazwie Yersinia pestis. W środowisku naturalnym może przeżyć nawet do pół roku, ale jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury i niektórych środków dezynfekcyjnych. Zakażenie jest przenoszone na człowieka za pośrednictwem pcheł, które wcześniej pasożytowały na chorych gryzoniach (najczęściej szczurach). Wyróżnia się trzy podstawowe odmiany schorzenia:
- dymieniczą,
- posocznicową,
- płucną.
Ludzie najczęściej chorują na dżumę dymieniczą, która charakteryzuje się wystąpieniem ropnego zapalenia węzłów chłonnych. Pozostałe postacie występują głównie u zwierząt. Między XIV a XVI wiekiem choroba ta była jedną najniebezpieczniejszych i najbardziej śmiercionośnych epidemii rozprzestrzeniających się w Europie. Szacuje się, że czarna śmierć mogła zabrać od 40 do nawet 60% mieszkańców kontynentu europejskiego.
Jakie objawy daje ta choroba?
Bezobjawowy przebieg tego schorzenia jest praktycznie niemożliwy. Pierwsze symptomy na ogół występują w okresie od 2 do 8 dni od zakażenia. Najbardziej charakterystyczne objawy dżumy to powiększone, obrzęknięte i bolesne węzły chłonne pod pachami i w pachwinach. Wokół nich mogą występować wybroczyny w postaci czerwonych plam. U chorych dochodzi do nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Pojawia się wysoka gorączka, silny ból głowy, obniżenie ciśnienia tętniczego, przekrwienie spojówek, powiększenie wątroby i śledziony. Rozsiew infekcji prowadzi do krwawień i martwicy skóry, zwłaszcza tkanek kończyn, warg i nosa – stąd nazwa: czarna śmierć. Nieco inne objawy daje postać płucna choroby. Dla tej odmiany poza gorączką charakterystyczne są zaburzenia oddychania, krwioplucie, bóle w klatce piersiowej, ciężkie zaburzenia nerwowe oraz obrzęk płuc.
Jakie leki stosuje się w leczeniu dżumy?
Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia. Do najczęściej stosowanych leków w przypadku zakażenia bakterią Yersinia pestis należą środki ze streptomycyną oraz gentamycyną. W niektórych przypadkach pacjentom podaje się też preparaty zawierające doksycyklinę, tetracyklinę oraz cefalosporynę. Niekiedy stosowane jest leczenie uzupełniające, które wykorzystuje niesteroidowe leki przeciwzapalne (https://www.swiatleku.pl/category/leki-przeciwbolowe-i-przeciwzapalne) mające na celu obniżenie temperatury i zmniejszenie obrzęku węzłów chłonnych. Zdarza się, że w ciężkim przebiegu choroby zachodzi konieczność opracowania chirurgicznego dymienic oraz tkanek martwiczych.
Dżuma – choroba, która wciąż jest obecna na świecie
Bakteria, która odpowiada za wyludnienie Europy w średniowieczu, wciąż nie została wytępiona. Chorobę tę jednak rzadko można spotkać na świecie, dlatego nie wszyscy wiedzą, jakie objawy daje dżuma i jakie konsekwencje mogą wiązać się z zakażeniem pałeczką Yersinia pestis. U osób zamieszkujących tereny występowania schorzenia zaleca się środki ostrożności takie jak zabezpieczenie domu przed gryzoniami, unikanie kontaktu z dzikimi zwierzętami oraz stosowanie odpowiednich preparatów zabezpieczających w postaci repelentów z apteki (https://www.swiatleku.pl/).