Ospa wietrzna – przyczyny, objawy, przebieg leczenia
Zaliczana jest do schorzeń zakaźnych występujących na całym świecie, przenoszonych drogą kropelkową. Jak wygląda ospa wietrzna – po czym rozpoznać jej pierwsze objawy i ile trwa? Dlaczego wiatrówka to choroba, która najczęściej występuje u dzieci? Jaki ma przebieg i związek z półpaścem? Dowiedz się, na czym polega leczenie tej dolegliwości!
Skąd się bierze ospa wietrzna?
Wywołują ją wirusy ospy wietrznej oraz półpaśca, które zaliczane są do rodziny herpeswirusów (ludzkich). Choroba jest wysoce zaraźliwa zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Wiatrówka przenosi się drogą kropelkową, razem z powietrzem na odległość nawet kilkudziesięciu metrów lub przez kontakt z pacjentem, w tym chorującym na półpasiec. Możliwe jest również zakażenie poprzez korzystanie z tych samych przedmiotów, garderoby, ręczników itp., które miały bezpośredni kontakt z płynem wydzielającym się z pęcherzyków skórnych występujących u chorego. Wiatrówka z reguły pojawia się w okresie zimowo-wiosennym, a objawy ospy wietrznej są charakterystyczne.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie ospą?
Na to schorzenie może zachorować praktycznie każdy w różnym wieku. Najczęściej jednak ospa wietrzna występuje u dzieci w wieku 5-9 lat, które przechodzą ją raczej łagodnie. Gdy pojawia się u młodzieży czy dorosłych ma nieco cięższy przebieg i możliwa jest większa liczba powikłań. Bardziej narażeni są również ci, którzy wcześniej nie chorowali na wiatrówkę lub nie zostali na nią zaszczepieni.
Czy można zapobiec ospie wietrznej?
Formą profilaktyki w tej chorobie jest szczepionka. Znajduje się w niej żywy, osłabiony szczep wirusa, a preparat przeciw ospie wietrznej podawany jest w schemacie dwudawkowym. Jego zaaplikowanie zalecane jest też dzieciom (już od 12. mies. życia) oraz dorosłym, którzy nie byli wcześniej szczepieni.
Jak wyglądają pierwsze objawy ospy?
Jej zwiastunem są kiepskie samopoczucie, bóle mięśni, głowy, a także gorączka i biegunka. To jednak nie wszystkie pierwsze objawy. Ospa wietrzna charakteryzuje się również wysypem drobnych swędzących czerwonych plamek, które rozmieszczone są nieregularnie na skórze tułowia i twarzy oraz na owłosionej części głowy. Niektóre wykwity znikają, inne szybko się przekształcają z różowych zmian skórnych w grudki, a one następnie w delikatne pęcherzyki wypełnione bezbarwnym płynem i otoczone czerwoną obwódką. Te z kolei po przyschnięciu zmieniają się w strupki, przylegające dość mocno do naskórka. Odpadając, pozostawiają po sobie blizny.
W skrajnych przypadkach wygląd ospy wietrznej bywa inny – objawy mogą mieć bowiem charakter zmian skórnych w postaci wysypki krwotocznej.
Jaki przebieg ma wiatrówka?
Okres jej wylęgania się wynosi 10-21 dni od momentu ekspozycji na wirusa. Do zakażenia chorobą dochodzi 1-2 dni przed pojawieniem się wysypki oraz pęcherzyków i trwa do 6 dni – aż do przyschnięcia tych ostatnich. Jak wygląda ospa?
Zmiany występujące na skórze powodują swędzenie, a drapanie może prowadzić do powstania ubytków w naskórku. Nierzadko objawy wiatrówki widoczne są również na błonach śluzowych, szczególnie:
-
okolic ujścia cewki moczowej,
-
narządów płciowych,
-
jamy ustnej,
-
krtani,
-
jelit,
-
spójek,
-
strun głosowych.
Przebieg choroby wiatrówki u dzieci i dorosłych może być zarówno łagodny z małymi objawami ogólnymi oraz kilkoma zmianami skórnymi, jak i cięższy w postaci m.in. kilkuset wykwitów i wysokiej temperatury.
Ile więc trwa ospa wietrzna? Zwykle mija ona po ok. 10–12 dniach.
Na czym polega leczenie ospy wietrznej?
W przypadku pojawienia się pierwszych objawów ospy wietrznej należy udać się do lekarza. Specjalista ją diagnozuje na podstawie zmian skórnych i odróżnieniu ich od tych, jakie występują przy półpaścu. Chorobę wiatrówkę leczy się objawowo u dziecka czy osoby dorosłej poprzez m.in.: obniżanie gorączki preparatami na bazie paracetamolu (ibuprofenu może prowadzić do powikłań). Ulgę przy swędzącej wysypce przynieść mogą preparaty przeciwhistaminowe, płynne pudry i okłady z rumianku. Na zmiany skórne w okolicach narządów płciowych z kolei poleca się żel z lidokainą.
Aby zmniejszyć ryzyko możliwych podczas choroby nadkażeń skórnych, warto często zmieniać pościel, ubrania dziecka czy dorosłego pacjenta. Zaleca się też kąpiele (np. z rozcieńczonym nadmanganianem potasu) lub prysznice w letniej wodzie zakończone delikatnym osuszaniem skóry.
Czy ospę leczy się antybiotykami?
Jeśli chodzi o antybiotyki, to stosuje się je tylko wtedy, gdy dojdzie do zakażenia bakteryjnego. Na czas trwania ospy wietrznej należy nie wychodzić z domu, aby nie zarażać innych wiatrówką oraz odpoczywać (niekoniecznie leżąc w łóżku) i pić duże ilości płynów. Po chorobie natomiast można sięgnąć po preparaty pomagające zniwelować powstałe blizny.