Jakie są normy prolaktyny? O czym świadczy zbyt wysoki jej poziom?

Wyraźnie podwyższony poziom prolaktyny, czyli jednego z hormonów produkowanych przez przysadkę mózgową, może stanowić objaw hiperprolaktynemii. Dzięki regularnej kontroli i odpowiednio dopasowanej terapii możesz uniknąć wielu przykrych dolegliwości, z jakimi wiąże się ta choroba. Poznaj prawidłowe normy prolaktyny u kobiet i mężczyzn, dowiedz się, kto jest szczególnie narażony na wzrost jej poziomu i sprawdź, czy wysoka wartość zawsze stanowi powód do niepokoju.

Czym jest hiperprolaktynemia?

Hiperprolaktynemia to stan, w którym poziom prolaktyny we krwi jest zbyt duży. Hormon ten, wydzielany przez przysadkę mózgową, jest odpowiedzialny za regulację funkcji rozrodczych i laktacyjnych. Jego prawidłowe normy wynoszą 15 ng/ml u mężczyzn oraz 20 ng/ml u kobiet. Zbyt wysoka prolaktyna może wynikać z różnych przyczyn, w tym chorób przysadki mózgowej, niedoczynności tarczycy czy ze stosowania niektórych leków. Często jej podwyższony poziom dotyczy kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Krótkotrwałe wzrosty stężenia hormonu mogą również stanowić efekt wysiłku fizycznego, stresu, snu czy hipoglikemii, a więc spadku poziomu glukozy we krwi.

Objawy hiperprolaktynemii u kobiet i mężczyzn

Choroba powodowana wysokim poziomem prolaktyny, przekraczającym bezpieczną normę, może mieć zróżnicowany przebieg w zależności od płci. U kobiet najczęstszymi objawami hiperprolaktynemii są m.in.:

• nieregularne miesiączki lub ich brak,

• trudności z zajściem w ciążę

• wycieki z piersi,

• ból lub dyskomfort w piersiach,

• zmęczenie, bóle głowy, zmiany nastroju,

• zwiększona waga ciała.

Z kolei u mężczyzn podwyższona prolaktyna może powodować takie reakcje organizmu jak zmniejszone libido, zaburzenia erekcji czy problemy z płodnością. Częstym problem są również wycieki z sutków, a także zmniejszenie masy mięśniowej. Szczególnie wstydliwy objaw hiperprolaktynemii stanowi ginekomastia, czyli powiększanie się piersi. Chorobie może również towarzyszyć obniżenie głosu.

Kto jest narażony na wysoki poziom prolaktyny?

Sytuacja, w której prolaktyna przekracza normy uznawane za niezagrażające zdrowiu, może wystąpić u każdej osoby, niezależnie od płci czy wieku. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się kobiety w wieku rozrodczym. W czasie ciąży oraz po porodzie poziom hormonu wzrasta naturalnie, aby przygotować organizm kobiety do laktacji, jednak w niektórych przypadkach jego produkcja jest nadmierna.

Natomiast wśród mężczyzn do zwiększenia poziomu prolaktyny mogą prowadzić m.in.:

• niedoczynność tarczycy,

• przyjmowanie niektórych preparatów przeciwdepresyjnych,

• leki obniżające ciśnienie krwi.

Niezależnie od płci, czynnikiem, który powoduje podwyższony poziom prolaktyny, jest guz przysadki mózgowej, będący jedną z najczęstszych przyczyn hiperprolaktynemii u kobiet i mężczyzn.

Jak leczyć hiperprolaktynemię?

Leczenie hiperprolaktynemii opiera się przede wszystkim na farmakoterapii – jako leki pierwszego rzutu stosuje się preparaty z grupy antagonistów receptorów D2. Działają one na receptory dopaminowe w przysadce mózgowej, powodując zmniejszenie produkcji prolaktyny. Zwykle są one dobrze tolerowane i efektywne, jednak terapia wymaga regularnej kontroli oraz badań laboratoryjnych. Jeśli za nadmierną produkcję hormonu odpowiada guz przysadki mózgowej, a leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatów, możliwy jest zabieg chirurgiczny – o ile lekarz nie znajdzie ku temu przeciwwskazań. W zdecydowanej większości przypadków wysokie normy prolaktyny da się skutecznie leczyć, dzięki czemu osoby z hiperprolaktynemią mogą prowadzić normalne, zdrowe życie.