Jak radzić sobie z alergicznym zapaleniem spojówek?
W obecnych czasach alergiczne zapalenie spojówek jest choroba bardzo częstą. Schorzenie to może mieć różny stopień intensywności i może być zależne od różnych alergenów. Alergenami mogą być zarówno pyłki roślin, kurz, jak i sierść zwierząt. Czy wiemy zatem jak właściwie dbać o nasze oczy szczególnie w okresie wiosennym, kiedy to pylenia roślin są bardzo intensywne?
Alergiczne zapalenie spojówek to stan zapalny spojówki – cienkiej warstwy ochraniającej oko oraz powiekę od strony wewnętrznej. Do zapalanie spojówek dochodzi w momencie kontaktu z alergenami. Taki jak już wspomniano alergeny, są to różnego rodzaju substancje, które w kontakcie z okiem powodują podrażnienie.
W wyniku kontaktu z alergenami komórki zapalne organizmu chorego wytwarzają skierowane przeciwko nim przeciwciała — swoiste IgE. Dochodzi do pobudzenia komórek tucznych obecnych w oku i wytwarzania przez nie substancji zwanej histaminą. Następnie wiele innych komórek zapalnych (np. eozynofile) wydziela różne substancje, co powoduje zaczerwienienie, łzawienie, swędzenie i pieczenie oczu oraz obrzmienie powiek. Innym objawem jest światłowstręt (silne przykre odczucie, że światło razi oczy chorego).
Bardzo często alergiczne zapalenie oczu występuje razem z alergią nosa. Zazwyczaj pierwszymi objawami są właśnie łzawiące, zaczerwienione oczy. Często objawy te są jednak lekceważone i leczone różnego rodzaju antybiotykami podawanymi do oczu. Nie należy traktować zapalenia spojówki jako błahego problemu. Bardzo często są to pierwsze objawy późniejszych, poważniejszych problemów alergicznych.
Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z zapaleniem spojówek?
Przede wszystkim objawy są widoczne gołym okiem, nie trzeba wykonywać żadnych badań. Jeżeli zapalenie jest burzliwe lub sezonowe charakterystycznymi oznakami są: świąd, przekrwienie spojówek i łzawienie. W większości przypadków występuje w towarzystwie kichania, wodnistego kataru z nosa, a także swędzeniu w nosie i uszach.
W przypadku bliskiego i długiego kontaktu z alergenami może występować ostre zapalenie spojówek objawiające się silnym obrzękiem, prowadzącym do zamknięcia szpary powiekowej z ostrym łzawieniem i swędzeniem.
Można wyróżnić 3 rodzaje zapalenia spojówek: ostre, okresowe i przetrwałe.
Ostre zapalenie spojówek występuje natychmiast po kontakcie z alergenem, najczęściej są to pyłki roślin bądź też sierść zwierząt. Takie zapalenie może pojawić się również przy alergii całorocznej np. na kurz i roztocza, a także przy alergii miejscowej np. podczas podania antybiotyku, na który pacjent może być uczulony. Leczenie ostrego zapalenia spojówek odbywa się poprzez odizolowanie od alergenu wywołującego uczulenie, ewentualnie przepłukanie oczu preparatem do tego przeznaczonym.
Sezonowe alergiczne zapalnie spojówek w większości przypadków towarzyszy alergicznemu nieżytowi nosa, które są wywołane różnego rodzaju alergenami zewnątrz pochodnymi. W badaniu oka stwierdza się przede wszystkim silne zaczerwienienie i obrzęk spojówki. Nierzadko obserwowane jest także brązowe przebarwienie pod powieką dolną (tzw. cienie alergiczne). Zazwyczaj objawy te mają miejsce podczas pylenia roślin w okresie wiosenno – letnim. Ustępują najczęściej po odizolowaniu alergena. Powtarzają się co roku w okresie pyleń (w przypadku roślin).
Przetrwałe zapalenie spojówek – z tym rodzajem alergii ocznych mamy najczęściej do czynienia przez cały rok. Objawia się świądem, łzawieniem i zaczerwienieniem przez cały rok. Przyczyną takiego zjawiska są kurz i roztocza, sierść zwierząt, różnego rodzaju grzyby czy też materiały, z którymi mamy do czynienia każdego dnia w pracy np. lateks. Leczenie jest podobne jak w sezonowym alergicznym zapaleniu spojówek. Tę postać należy różnicować z innymi chorobami narządu wzroku, np. zespołem suchego oka, alergicznym zapaleniem rogówki i spojówki.
Alergiczne zapalenie spojówki można leczyć na dwa sposoby:
Postępowanie niefarmakologiczne: wypłukiwanie alergenów z worka spojówkowego, przemywanie oczu chłodnym roztworem soli fizjologicznej np. Gilbert, 5 ml krople do oczu, 100 sztuk lub preparatami sztucznych łez (najlepiej bez konserwantów) np. Hyabak Hipotoniczny,0,15%, krople do oczu, 10 ml oraz stosowanie chłodnych okładów na przekrwione, obrzęknięte oczy; jeśli objawy alergii są uciążliwe, nawracają, pacjent powinien być pod opieką alergologa, aby rozpocząć immunoterapię swoistą (tzw. odczulanie).
Stosowanie leków przeciwalergicznych: doustnie (można dostać bez recepty preparaty cetyryzyny i loratadyny) np. Loratadyna Pylox, 10 mg, 10 tabletek.
Kilka przydatnych rad dla osób uczulonych na pyłki roślin:
- zmiana strefy klimatycznej w okresie pylenia uczulającej rośliny, najlepiej do regionu o innej szacie roślinnej,
- ograniczenie do minimum wychodzenia na zewnątrz w czasie słonecznej i wietrznej pogody,
- noszenie okularów szczelnie okrywających oczy,
- zamykanie okien w czasie jazdy samochodem – dobrym wyjściem jest samochód z klimatyzacją,
- nieprzebywanie w pobliżu otwartych okien w czasie jazdy autobusem czy pociągiem,
- dokładne mycie ciała, szczególnie włosów i zmiana odzieży po powrocie do domu, płukanie nosa i spojówek roztworem soli fizjologicznej.
W aptekach dostępne są różnego rodzaju preparaty, które łagodzą dolegliwości związane z zapaleniem spojówki:
- Visine Classic, krople do oczu, 15 ml
- Starazolin
- Starazolin Hydrobalance
- Starazolin Hydrobalance One, krople do oczu, 12 ampułek
- Oculosan, krople do oczu 10 ml
- Artelac Rebalance, krople do oczu, 10 ml
- Artelac, 3,2 mg/ml, krople, 10 ml
- Tears Naturale II, krople do oczu 15 ml
- Calcium Alergo Plus Megapack, 16 tabletek musujących, 30 + 30 gratis
- Calcium Alergo Plus, 16 tabletek musujących