Alergia – zmora cywilizacji XXI wieku
Nazywana również nadwrażliwością lub uczuleniem. Wywołuje nieprawidłowe reakcje organizmu (układu odpornościowego) na czynniki zewnętrzne (alergeny), które u zdrowych ludzi nie powodują żadnego odzewu. Alergia, czyli jedna z najpowszechniejszych, a zarazem najbardziej irytujących i dokuczliwych dolegliwości naszej planety.
Alergia jest bardzo złożonym zjawiskiem występującym w kilku odmianach. Każda z nich powoduje nieprawidłową reakcję układu immunologicznego jednocześnie charakteryzując się odrębnymi objawami i inną formą kuracji. Co ją wywołuje, jak poznać objawy i czy można ją skutecznie leczyć?
Alergie pokarmowe
Alergia pokarmowa pojawia się już u małych dzieci i przebiega w dość intensywnej formie. Występują wtedy biegunki, wymioty, katar, łzawienie oczu, ale również zmiany skórne. Wśród alergenów pokarmowych najczęściej wywołujących powyższe zmiany wyróżnia się m.in.:
- kurze jajka,
- krowie mleko,
- orzeszki ziemne
- gluten.
Nadwrażliwość na ten ostatni czynnik może być spowodowana zbyt wczesnym wprowadzeniem go do diety dziecka, powodując tzw. celiakię. Nietolerancja pokarmowa może mieć również podłoże genetyczne.
Alergia pokarmowa może wywołać:
- ciężkie stany chorobowe trzewnej,
- chorobę Crohna,
- infekcje pęcherza moczowego,
- zapalenie okrężnicy.
Leczenie alergii pokarmowej:
Zależne od źródła uczulenia. Oparte głównie na diecie eliminacyjnej, czyli unikaniu produktów wywołujących alergię. Podaje się również leki antyhistaminowe (pomagają w przypadku zmian skórnych), glikokortykosteroidy doustne (przeciwko przewlekłym chorobom przewodu pokarmowego) oraz sterydy (krótkotrwale stosowane w leczeniu ciężkich objawów).
Alergie oddechowe
Najczęściej odnoszą się do błędnych reakcji organizmu na pyłki roślin (drzew, chwastów, traw). Do alergii wziewnych zaliczana jest również alergia na roztocza i kurz. Reakcją na alergeny z tej grupy są m.in.
- zaczerwienione oczy,
- łzawienie,
- intensywny katar,
- kaszel,
- opuchlizna twarzy,
- a nawet duszności (w przypadku astmy).
Leczenie alergii oddechowej
Lekarze – w przeciwieństwie do alergii pokarmowej – decydują się na zastosowanie immunoterapii, czyli serii zastrzyków mających na celu zmniejszenie intensywności reakcji na alergen. W kuracji farmaceutycznej wykorzystywane są głównie leki przeciwhistaminowe, a w stanach ciężkich kromoglikan lub nedokromilsodu (hamowanie odczynów alergicznych w odpowiedzi na alergeny). Czasami podaje się również kortykosteroidy (donosowo lub doustnie).
Alergia oddechowa może być powodem rozwoju:
- astmy,
- zapalenia oskrzeli,
- stanów zapalnych nosa (np. zapalenie zatok).
Alergie kontaktowe
Alergia kontaktowa rozwija się na przestrzeni lat, dlatego rzadko spotyka się ją u dzieci poniżej 10 roku życia. Do tej grupy alergicznej zalicza się błędne reakcje organizmu na kontakt z alergenem. Może to dotyczyć zarówno sierści psa, kota, ale również innych produktów – lateksu, niklu, a nawet biżuterii, czy kosmetyków. Czynniki te nierzadko powodują liczne alergie skórne, dlatego oprócz wizyt u alergologa, zaleca się także konsultację z dermatologiem.
Leczenie alergii kontaktowej
W bardzo ostrych stanach chorobowych stosuje się silne kortykosterydy w postaci emulsji, roztworów lub żeli. Podstawowym środkiem podczas terapii są jednak glikokortykosterydy posiadające znaczne działanie przeciwzapalne. Jeśli kortykoterapia zawodzi, można przeprowadzić leczenie promieniami UV, znane szerzej jako fototerapia.
Alergia kontaktowa może spowodować:
- różnego rodzaju wysypki,
- rumień,
- trądzik,
- atopowe zapalenie skóry.
- Zapobiegać, unikać, leczyć
Alergia, mimo znacznej wiedzy na jej temat, wciąż jest segmentem, który nie pozostaje zbadany do końca (np. realny wpływ czynników środowiskowych na rozwój chorób). Dlatego też przy podejrzeniu alergii warto zasięgnąć rady specjalisty i wykonać odpowiednie testy. Jeśli nasze obawy się potwierdzą, będzie można odpowiednio wcześnie zareagować i ustalić postępowanie korygujące reakcje układu odpornościowego. Żadnych objawów nie należy lekceważyć. Zaniechanie reakcji i brak należytej opieki może doprowadzić nawet do szoku anafilaktycznego, który może poważnie zagrozić naszemu życiu.